Үөһээ Бүлүү улууһугар уотунан хааччыллыы тыын суолталаах боппуруоһунан буолар

Ааспыт нэдиэлэҕэ СӨ Ил Тү­мэнин дьокутаата, «Сахаэнерго» АУо генеральнай дириэктэрин эко­но­микаҕа уонна үпкэ 1-кы солбуйааччы Гаврил Алексеев Бүлүү өрүс хаҥас биэрэгэр сытар Үөһээ Бүлүү улуу­һун Маҥаас, Боотулуу, Далыр, Дүллүкү, Кыры­кый, Оҥхой, Хоро, Мэйик нэһи­лиэк­­тэригэр сылдьан, анаан-ми­нээн нэһилиэнньэни кытта көр­сөн ааспыт түөрт сыллааҕы үлэ­тин отчуоттаата уонна инники сорук­тарын билиһиннэрдэ.

Гаврил Алексеев Үөһээ Бүлүү улуу­һугар уопсастыбаннай көмөлөһөөччүтэ, «СӨ ОДьКХ» ГУТ Үөһээ Бүлүүтээҕи филиалын дириэктэрэ уонна «Биир ньыгыл Арас­сыыйа» баартыйа Үөһээ Бүлүүтээҕи са­лаатын сэкирэтээрин солбуйааччы Василий Николашкин дойду үрдүнэн буола турар балаһыанньаны уонна Владимир Путин ааспыт нэдиэлэҕэ РФ Госдууматын дьоку­таат­тарыгар Анал этиитин туһунан кэпсээтэ.

Бу анал мунньахтарга нэһилиэктэртэн дьон кыттыыта элбэҕин бэлиэтии көр­дүбүт, быыбардар чугаһаабыттара биллэр. Үгэс курдук дьиэлэри уотунан ититии боппуруоһа ордук турда. Гаврил Алексеев түөрт сыл­лааҕыта дьокутаатынан талыл­лаат, Үөһээ Бүлүү улууһугар чааһынай дьиэлэри уотунан ититиини саҕалыырга улахан үлэни ыытан барбыта. Бүлүү өрүс уҥуор сытар нэһи­лиэктэргэ үгүс ыал уотунан ититии ньыматыгар көһөн абырам­мыттарын этти­лэр. Маһынан оһоҕу оттор курдук үгүс түбүктээх буолбатаҕын уонна уоту төлөбүрүн тарыыба субси­диялааҕын бэлиэ­тээтилэр.

Ити үөһэ этиллибит нэһилиэктэргэ билигин да уотунан ититиигэ көһүөн баҕалаах элбэх эбит даҕаны, хомойуох иһин, уот подстанциялара, транс­фор­матордара кыамталара кыайбаттар эбит. Дьокутаат Гаврил Алексеевка итинник кыһалҕа баарын олохтоохтор аһаҕастык эттилэр уонна инники өттүгэр итиннэ сөптөөх үлэ ыытыллыах­тааҕын туруорустулар.

Бу боппуруоска Гаврил Алексеев маннык эппиэт­тээтэ:

— Энергетик буоларым быһыытынан, олохтоохтор уот боппуруоһун күүскэ көтөхтүлэр. Дьиҥэр, аас­пыт түөрт сыл устата бу өттүгэр улууска элбэх үлэ ыытыл­лыбыта билигин ырылыччы көстөр. Ол кур­дук, былы­рыын буолбут Манчаары оонньууларыгар спортивнай эбийиэктэри уотунан хаач­чыйыыга, уот ситимин са­ҥар­дыыга, трансформатор­дар кыамта­ларын күүһүр­дүүгэ уонна Үөһээ Бүлүү сэлиэнньэтин уулуссаларын сырдатыыга элбэх үлэ ыытыллыбыта.

Бары билэрбит курдук, Бүлүү өрүс уҥуор сытар нэһилиэктэргэ элбэх чаа­һынай ыал уотунан ититиигэ холбонно. Ил Түмэн дьо­ку­таатынан саҥа талыллар кэммэр, бу нэһилиэктэргэ биир да ыал ити ньымаҕа холбоно илигэ. Онон үлэм сүрүн боп­пуруоһунан маны олоххо киллэриинэн саҕалаабытым. Ол курдук, ааспыт түөрт сылга улуус үрдүнэн чааһынай дьиэлэри киин ититэр ситимҥэ холбооһун уонна уотунан ититиигэ күүстээх үлэ барбыта киһи хараҕар тута быраҕыллар.

Өрүс уҥуор сытар нэһилиэктэр үгүс­тэрэ уот мөлтөҕүн туһунан эттилэр. Бу ханна да баар кыһалҕа. Сүрүн бири­чиинэтэ, төрүөтэ туохха сытарый? Аныгы үйэ быһыытынан олох тэтимнээхтик сайдарынан сибээстээн, нэһилиэнньэ уоту туһаныыта улаатта. Онуоха урут оҥоһул­лубут уот под­станциялара саҥа сайдыы­лаах кэм ула­рыйыы­тыгар кыайан эппиэттээбэттэр. Онон хайаан даҕаны нэһилиэктэргэ эбии саҥа подстанциялар туруохтарын наада, бу билиҥҥи кэм тулхадыйбат ирдэбилэ. Ол эрээри, барыта баҕарбыппыт курдук туолан испэт. Ол эбэтэр, өрөмүөннүүр быра­гыраамаҕа үп тиийбэт. Нэһилиэк­тэргэ сылдьан ханнык подстанциялар, трансформатор­дар кыам­талара тиийбэтин билэбин, ону испииһэк быһыы­тынан киллэрбиттэрин кэннэ кыам­таларын улаатыннарыыга, былаан­наах үлэни тэрий­иэхпитин наада.

— Гаврил Николаевич Дүллүкүгэ уонна Оҥхойго саҥа кыбаарталларга уот ситимин тардыыны күүскэ туруорустулар.

— Сөптөөх туруорсуу буолла. Инже­нернэй ситими тардыыга өрөспүү­бүлүкэҕэ анал бырагыраама баар. Маны сөргүтүөхпүтүн наада. Дьиҥэр, үлэлиир механизма оҥоһуллубута. Саамай сүрүнэ, бүддьүөттэн сөптөөх үп көрүл­лэрин ситиһиэхтээхпит. Урукку өттүгэр үлэлии сылдьыбыта, ол билигин тохтоон турар. Дьокуускай куоракка элбэх оҕолоох ыалларга бэриллибит учаастактарга уот ситиминэн хааччыйыыга эрэ көрүллүбүт үп тиийэр. Онон бу бырагыраама Дьо­куускайга эрэ буолбакка, тыа сирин улуустарыгар үлэлиирин хайаан да сити­һиэх­питин наада.

Түгэнинэн туһанан, Үөһээ Бүлүү улууһун кэрэ аҥардарын аан дойду дьахталларын күнүнэн итиитик-истиҥ­ник эҕэрдэлиибин! Бу орто дойдуга баар бары кэрэни-үтүөнү, доруобуйаны баҕарабын.

Манна даҕатан эттэххэ

Гаврил Алексеев нэһилиэнньэни кытта көрсүһүүтүгэр аны күһүн ыытыл­лыахтаах Ил Түмэн дьоку­тааттарын быыбарыгар «Биир ньыгыл Арассыыйа» баартыйаттан испииһэгинэн кыттарын эттэ. Санатар буоллахха, быйыл муус устар 15 күнүгэр сүрүн баартыйаттан турар хандьы­дааттарга быһа барыллаан куолас­тааһын (праймериз) ыытыллыаҕа.